جراتمندی و اعتماد به نفس از مهمترین مهارتهایی است که هر کودک برای زندگی موفق و شاداب به آن نیاز دارد. این مهارتها به کودک کمک میکنند تا بتواند در جمع دوستان و اطرافیان خود بهتر حضور یابد، احساس ارزشمندی کند و به چالشهای زندگی با شجاعت پاسخ دهد. بازیهای هدفمند و تعاملی، راهی سرگرمکننده و مؤثر برای تقویت این مهارتها در کودکان هستند و والدین میتوانند با استفاده از آنها، زمینه رشد سالم و روانی فرزندانشان را فراهم کنند.
یکی از بازیهای ساده و در عین حال بسیار کارآمد برای تقویت جراتمندی، بازی چشم تو چشم است. در این بازی، کودک و والدین روبهروی هم قرار میگیرند و سعی میکنند بدون خندیدن به چشمان یکدیگر نگاه کنند. این تمرین مخصوصاً برای کودکانی که خجالتی هستند یا اعتماد به نفس پایینی دارند توصیه میشود، چرا که نگاه مستقیم در چشم دیگران یکی از مهمترین ابزارهای برقراری ارتباط مؤثر و جلب اعتماد است. انجام مرتب این بازی باعث افزایش تمرکز و کاهش ترس از برخورد مستقیم میشود.
شما میتوانید این بازی را با کمی خلاقیت جذابتر کنید؛ مثلاً هر بار که کسی میخندد، باید یک کار جالب مثل خواندن یک شعر کوتاه انجام دهد تا بازی هیجانانگیزتر و مفرحتر شود.
یکی دیگر از روشهای عملی برای افزایش جرات و اعتماد به نفس کودکان، بازی کشتی گرفتن است. در این بازی، والدین با کودک خود کشتی میگیرند و به او اجازه میدهند گاهی برنده شود. تشویق و تحسین کودک پس از هر برد، حس موفقیت و توانمندی را در او تقویت میکند. این بازی نه تنها به رشد جراتمندی کمک میکند بلکه باعث ایجاد ارتباط عاطفی نزدیکتر و حس امنیت در کودک میشود.
توصیه میشود این بازی به شکلی دوستانه و همراه با لبخند و شادی انجام شود تا کودک حس کند که همیشه پشتیبان والدینش است و میتواند با خیال راحت در چالشها قدم بردارد.
نقش بازی، روشی مؤثر برای آموزش رفتارهای مناسب و جراتمندی به کودکان است. والدین میتوانند در این بازی نقش کودک خود را بازی کنند و کودک نقش کودک مقابل را بپذیرد. والدین رفتارهایی را که انتظار دارند کودک در موقعیتهای اجتماعی از خود نشان دهد، به صورت عملی اجرا میکنند و سپس از کودک میخواهند همان رفتار را تقلید کند.
این تمرین تکراری کمک میکند تا رفتارهای دلخواه و مثبت در ذهن کودک نهادینه شده و او بتواند در موقعیتهای واقعی به خوبی از آنها استفاده کند. این روش مخصوصاً برای کودکانی که در موقعیتهای اجتماعی دچار اضطراب یا ترس هستند بسیار مفید است.
حمایت و تشویق والدین نقش کلیدی در تقویت جراتمندی کودکان دارد. کودکان به توجه مثبت و تایید بزرگسالان نیاز دارند تا احساس کنند میتوانند ریسک کنند و بدون ترس از شکست، مهارتهای جدید را یاد بگیرند. حتی شکستها و اشتباهات کودک باید با صبر و مهربانی پذیرفته شود تا اعتماد به نفس او تقویت شود.
ایجاد فضایی که کودک بتواند نظرات و احساساتش را بدون ترس بیان کند، یکی دیگر از عوامل مهم در پرورش جراتمندی است. والدین باید خود الگوی رفتار شجاعانه و محترمانه باشند و این روحیه را به فرزندان خود منتقل کنند.
بازیهای هدفمند و تعاملات مثبت میتوانند نقش مهمی در تقویت جراتمندی و اعتماد به نفس کودکان ایفا کنند. بازیهایی مانند چشم تو چشم، کشتی گرفتن و نقش بازی نه تنها مهارتهای اجتماعی را تقویت میکنند بلکه باعث رشد شخصیت سالم و مستقل در کودکان میشوند. با حمایت، تشویق و ارتباط صمیمانه والدین، کودکان میتوانند با قدرت بیشتری در مسیر رشد و موفقیت حرکت کنند.