شناخت ویژگی‌های رفتاری افراد ناسالم در روابط عاطفی، کلید حفظ سلامت روان و ایجاد ارتباطی پایدار است. بسیاری از افراد درگیر روابطی می‌شوند که یکی از طرفین به دلایل مختلف، رفتارهای ناسالم از خود نشان می‌دهد. این رفتارها می‌تواند به تدریج باعث تخریب رابطه و آسیب‌های روحی شود.
این افراد علی‌رغم تمام کمبودها و ضعف‌ها، تصور می‌کنند همه چیز مرتب است و مشکل از طرف مقابل است. به جای گوش دادن به بازخوردها، در برابر انتقاد حالت دفاعی می‌گیرند و دیگران را مقصر می‌دانند. وقتی از آنها گله می‌کنید، شما را مقصر می‌کنند و طوری رفتار می‌کنند که انگار خودشان همیشه درست می‌گویند و هیچ خطایی ندارند.
آنها به راحتی ضعف‌های دیگران را می‌بینند اما خودشان از آنها غافلند. به جای تغییر رفتار، صرفاً عذرخواهی می‌کنند بدون اینکه تغییر واقعی ایجاد کنند. وقتی خطا می‌کنند، بیشتر ناراحت می‌شوند که مچشان گرفته شده تا اینکه واقعاً به اشتباه خود فکر کنند.
معمولاً این افراد مشکلاتشان را نمی‌بینند یا قبول ندارند و به داشتن مشکل اعتراف نمی‌کنند. آنها کینه‌توز هستند و کسانی که به آنها بدی کرده‌اند را نمی‌بخشند. توقع دارند دیگران به آنها اعتماد کنند، ولی خودشان برای کسب اعتماد هیچ تلاشی نمی‌کنند.
وقتی به آنها بی‌اعتماد می‌شوید، به جای بررسی رفتار خود، شما را سرزنش می‌کنند که به آنها بی‌اعتماد شده‌اید. سعی می‌کنند کامل و بی‌نقص به نظر برسند، اما وقتی اشتباه می‌کنند، بیشتر خشمگین و طلبکار هستند تا پشیمان. رفتارهای آزاردهنده آنها چرخه‌ای تکراری دارد و نشان از عدم رشد روانی دارد. معمولاً تنها در شرایط فشار زیاد، از دست دادن موقعیت یا احساس شرمندگی ممکن است تغییر کنند.
افراد ناسالم به طور کلی در سه تیپ شخصیتی دسته‌بندی می‌شوند:
این افراد شروع خوبی در رابطه دارند اما روابطشان معمولاً طولانی نمی‌شود. آنها متعهدانه وارد رابطه می‌شوند ولی وقتی بیشترین نیاز به آنها احساس می‌شود، کنار می‌روند. به نظر می‌رسد روابط سطحی را به درگیری و مسئولیت‌پذیری ترجیح می‌دهند. در نهایت، شما گرفتار بررسی قابل اعتماد بودن آنها می‌شوید و ناگهان رابطه تمام می‌شود.
این افراد به جای ایجاد رابطه، بیشتر به دنبال اصلاح دیگران هستند. اگر ضعفی ببینند، بدون ذره‌ای محبت یا همدلی آن را مطرح می‌کنند. معمولاً دیگران را مسئول مشکلات خود می‌دانند. در ابتدا ممکن است صراحت آنها جذاب به نظر برسد اما به سرعت شما را پر از احساس گناه و ناکافی بودن می‌کنند.
این دسته بیشتر افرادی هستند که ظاهری بالغ دارند ولی رفتارهای کودکانه از خود نشان می‌دهند. از خود و دیگران مراقبت نمی‌کنند، همیشه قول می‌دهند اما عمل نمی‌کنند، ممکن است درگیر بدهی‌ها یا اعتیادهای مختلف باشند. آنها جذاب و مهربان به نظر می‌رسند و درک‌کننده احساسات شما هستند، اما باعث می‌شوند شما دچار احساسات دوگانه شده و مدام اشتباهاتشان را جبران کنید.
رفتارهای این افراد معمولاً چرخه‌ای است که تکرار می‌شود و هر بار باعث آسیب بیشتر می‌شود. این چرخه شامل:
این چرخه رابطه را به سمت نابودی می‌برد و اگر فرد نتواند آن را بشکند، رابطه به بن‌بست می‌رسد.
شناخت این ویژگی‌ها اولین قدم است. بهتر است در روابط عاطفی خود هوشیار باشیم و اگر با چنین رفتارهایی مواجه شدیم، مرزهای مشخص تعیین کنیم. کمک گرفتن از مشاوران خانواده می‌تواند راهکارهای مؤثری برای مدیریت این روابط ارائه دهد. گاهی ترک رابطه ناسالم بهترین راه حفظ سلامت روان است.
شناخت و درک رفتارهای ناسالم در روابط عاطفی، به ما کمک می‌کند تا از آسیب‌های روانی جلوگیری کنیم و روابطی سالم‌تر و مؤثرتر بسازیم. افراد ناسالم معمولاً درگیر چرخه‌ای از رفتارهای آسیب‌زننده‌اند که تنها با آگاهی و گاهی کمک حرفه‌ای قابل تغییر است.
