کودکان، مانند بزرگسالان، با چالشهای ذهنی و عاطفی مواجه میشوند. اما برخلاف بزرگترها، کمتر توانایی بیان یا مدیریت این احساسات را دارند. یکی از مهمترین دغدغههای روانشناختی در دوران کودکی، وجود افکار منفی و اضطرابزا است که در صورت تداوم، میتواند بر رشد روانی، تحصیلی و اجتماعی کودک اثرات جدی بگذارد.
اضطراب یک احساس طبیعی در برابر موقعیتهای استرسزا است، اما وقتی مزمن و ماندگار شود، نیازمند بررسی تخصصی است. کودکان مضطرب معمولاً دچار افکار منفی مکرر میشوند که ذهنشان را آشفته و نگران میکند.
افکار منفی در کودکان میتواند از منابع مختلفی ایجاد شود:
برخی از نشانههایی که به ما میگویند کودک دچار اضطراب و افکار منفی است:
با آموزش روشهایی ساده و تکرار تمرینها، میتوان به کودک کمک کرد تا افکار خود را تغییر دهد:
والدین مهمترین نقش را دارند:
مثالهایی از جایگزینی افکار منفی در موقعیتهای مختلف:
تمرینهایی مانند نوشتن افکار منفی و بازنویسی مثبت آنها یا طراحی «دفترچه افکار خوب» میتواند مؤثر باشد.
در مواقعی که اضطراب شدید است یا افکار منفی کودک کنترلناپذیر شده، مراجعه به مرکز مشاوره تخصصی کودک ضروری است. روانشناسان کودک با ارزیابی دقیق، برنامه درمانی متناسب با سن و شرایط کودک تنظیم میکنند.
کارگاه روانشناسی ویژه والدین و کودکان مضطرب با هدف آموزش تکنیکهای رفتاری، گفتوگوهای حمایتی و شیوههای مقابله با اضطراب در مرکز روزبه برگزار میشود. این کارگاهها به والدین کمک میکنند نقش فعالتری در مدیریت اضطراب فرزند خود داشته باشند.
افکار منفی بخشی از دنیای ذهنی کودکان هستند، اما با شناخت بهموقع، واکنش صحیح و آموزش مهارتهای جایگزینی، میتوان از رشد اضطراب و اثرات بلندمدت آن جلوگیری کرد. حمایت عاطفی والدین، گفتوگوهای باز و کمک گرفتن از متخصصان، گامهایی حیاتی در این مسیر هستند.